Depresyonu anlamak

Understanding Depression

Buradaki bilgiler depresyonun beilrtilerini ve farklı tedavileri tanımlamaktadır. Kişilerin kendi kendilerine nasıl yardım edebileceklerini, aile ve arkadaşların yapabilecekleri hakkında, tavsiyelerde bulunur. Aynı zamanda, daha başka nerelerde bilgi ve tavsiyeler bulabileceğinizi de belirtir. Depresyon farklı kişileri farklı biçimde etkiler, fiziksel ve ruhsal olmak üzere farklı farklı belirtiler gösterir. Eğer depresyondaysanız hiçbirşeyin size yardım edemeyeceği hissine kapılabilirsiniz. Ancak size gerçekten yardımcı olabilecek yapılabileceğiniz şeyler vardır. Birşeyler yapmaya karar vermek atılacak en önemli adımdır. Birçok insan depresyon nöbetlerini atlatırlar, hatta bazıları bunu, onları hayatlarını ele alıp değiştirmeye zorlayan olumlu bir deneyim olarak görür.

Depresyon nedir?

Depresyo birçok psikolojik huzursuzluğu kapsayan genel bir tanımdır. En yalın haliyle depresyon psikolojik durumunuzda sıkıntı yaratan, hayatınızı normal olarak sürdürmenizi engellemeyen, ancak herşeyi zorlaştırıp, anlamsızlaştırmaya neden olan bir durumdur. Enhat safhada depresyon hayatı tehdit edici olabilir. Kendinizi öldürmeye veya hayatı yaşanmaya değer bulmamaya meyilli hale gelebilirsiniz .

Aşırı endişelenmek

Depresyonda olan kişiler genelde aşırı endişelenirler. Endişe, gerçek olsun veya olmasın tehdit durumunda hissedilir. Endişe baş ve kas ağrısı terleme veya baş dömesi gibi fiziksel belirtilerle kendini gösterebilir. Aşırı endişelenen birisi kafasında sürekli aynı düşünceleri tekrarlayabilir. Bunlar da konsantrasyon bozukluğuna, uykusuzluğa veya dinlenememeye sebep olabilirler. Uzun vadede endişe aşırı fiziksel yorgunluğa ve genelde sağlığın bozulmasına sebep olabilir.

Mevsimlik ortaya çıkan moral bozukluğu (seasonal affective disorder SAD)

Bu tip depresyona kış aylarında, bazı kişileri bunalıma daha meyilli yapan, gün ışığının azlığının sebep olduğu sanılmaktadır.

Doğum sonrası depresyonu

Bazı anneler bebek doğduktan sonra depresyona girerler. Buna horman dengelerindeki büyük değişikliklerin sebep olduğu düşünülmektedir.

Manik depresyon

Bu kişilerin depresyon ve manik şekilde gelişmesine sebep olur. Manik durumu aşırı heyecanlanma ve kontrolsüz davranma durumudur.

Depresyonun belirtileri nelerdir

Depresyon farklı kişileri farklı biçimlerde etkiler. Duygusal veya fiziksel olmak üzere geniş alanda belirtilere sebep olabilir.

Depresyonda olan kişiler,

• genelde kederli olurlar
• özsaygıları azdır ve kendine güvenleri yoktur
• olumsuz düşüncelerle doludurlar
• hissiz, boş ve umutsuzdurlar
• kendilerini suçlar ve gereksiz yere suçluluk hissederler
• konsantre olmakta ve karar vermekte zorlanırlar
• genelde huzursuz ve sabırsızdırlar
• çok yemek yiyip kilo alır veya doğru düzgün yemek yemeyip kilo kaybederler
• genelde zevk alınacak aktivitelerden keyif almazlar
• cinsel arzuları azalır
• genelden daha fazla, tütün, içki ve uyuşturu kullanırlar
• kendilerine fiziksel zarar vermeyi düşünürler veya kendilerine fiziksel zarar verirler
• daha az enerjileri vardır ve daha az hareketlidirler
• yardım istemek yerine, kendilerini başkalarından soyutlarlar
• gelecekle ilgili olarak umutsuz kötümser bir bakış açıları vardır

Depresyona neler sebep olur?

Depresyonun bir tek belli sebebi yoktur; daha çok kişiden kişiye değişir. Birçok vakada depresyon, özellikle de ilk depresyon durumu, hayatta olan olaylarla başlar. Çocukluğunuzda olanlar hayatınıza öyle ya da böyle önemli şekilde etki edebilir.

Traumatik deneyimler, özelliklie fiziksel bir saldırı ya da tecavüz, gibi olaylar kadar, birini kaybetmek de, depresyonun başlamasına sebep olabilir. Depresyona sebep olanlar sadece olumsuz deneyimler değil, ancak bu deneyimlerle nasıl başa çıktığınızdır. Olumsuz deneyimler daha çok, bu olayla ilgili hisleriniz ifade edilmezse veya dikkate alınmazsa depresyona sebep olur.

Depresyon aynı zamanda fiziksel sebeplere de bağlanabilir. Yetersiz beslenme, fiziksel egzersiz yokluğu ve grip gibi hastalıklar sizi depresyona yöneltebilir. Bazı dinlendirici ilaçların sık kullanımı da depresyona sebebiyet verebilir.

Ne gibi tedaviler mevcuttur?

Depresyona çare ararken, hayatınızda karar vermeyi en zor olduğu bulduğunuz bir zamanda, mevcut birçok tedavi yöntemlerinden birini seçmek zorunda kalmak size biraz tuhaf gelebilir. Depresyon tedavileri çok çeşitlidir. Ancak, nerede yaşadığınıza bağlı olarak bu tedavi yöntemleri sınırlı olabilir. Öneğin; pisikolojik danışmanlık gibi konuşma tedavisi kuzey İngiltere’deki kırsal alanlardan daha çok Güney- Doğuda ve Londra’da bulunmaktadır.

Depresyona maruz kalan kişiler, mevcut tedavi yöntemleri veya tedavi yöntemleri karışımları arasında serbestçe seçim yapma hakkına sahip olmalıdırlar. Ancak, gerçekte olan, aile doktoruna giden depresyondaki kişilerin birçoğuna ilk tedavi seçeneği olarak sakinleştirici tavsiye edildiğidir. Birçok kişi için depresyonla başa çıkmanın en etkili yolu sakinleştirici alma ve konuşma yöntemlerinin karışımıdır.

Pisikolojik danışmanlık

Pisikolojik danışmanlık dinleme sanaatında eğitilmiş birisiyle konuşmadan ibarettir. Bu da size sorunlarınıza çare ararken, kendinizi ifade yoluyla kendinizi anlamanızı sağlar. Konuşmak ve sizi anlayan ve kabul eden birisinin sizi dinlemesi, sizi rahatsız eden konuları anlayabilmenize yardımcı olacaktır. Pisikolojik danışman, belkide sizin duygularınızı, düşüncelerinizi ve davranışlarınızı daha iyi anlamanızı sağlayacaktır.

Aile doktorunuzun muayenehanesinde ona bitişik bir pisikolojik danışmanlık servisi olabilir, veya doktorunuz sizi Ulusal Sağlık Servisinde (NHS) çalışan bir pisikolojik danışmanlık servisine sevk edebilir. Pisikolojik danışmanlık servisi aynı zamanda gönüllü ve özel olarak çalışan organizasyonlar yoluyla da sağlanabilir.

Pisikoterapi

Psikoterapi size karşılaştığınız sorunlarınızla başa çıkmada yardımcı olabilecek bir konuşma tedavisidir. Sizi daha tatminkar ve daha becerikli bir hayat tarzına doğru yöneltmeyi amaçlar. Psikoterapi, pisikolojik danışmanlıkdan daha derine inen bir tedavi yöntemidir; belki de geçmişinize, özellikle de çocukluğunuza ve hayatınızdaki belli kişilerle ilişkilerinize daha yakından bakmaya cesaretlendirilebilirsiniz. Bazı kısa süreli pisikoterapiler Ulusal Sağlık Servisinde (NHS) mümkün olabilir, ancak birçok pisikoterapist özel muayenehanelerde çalışırlar.

Kognitiv davranış terapisi

Kognitiv davranış tedavisi veya CBT, size sorunlarınızın ne olduğunu anlamanıza ve duygusal sorunların üstesinden gelmenize yardımcı olan bir konuşma tedavisidir. Terapist sizi, düşünceleriniz arasındaki ilişkileri, düşüncelerinizin sizi nasıl etkilediğine ve bunun davranışlarınız üstündeki etkisini anlamaya yöneltir. CBT size pratik yeteneğinizi geliştirmenize ve sonuç olarak da davranış ve düşüncelerinizin altında neler olduğunu anlamanıza yardımcı olur. Kognitiv davranış tedavisi genelde pisikologlar tarafından kullanılır, bu yüzden de genelde aile doktorunuzun sizi sevk etmesi gerekir.

Kendi-kendine yardım gurupları

Kendi-kendine yardım guruplarının dayanağı, depresyonda olan başka kişilerle karşılaşmanın faydalı olacağıdır. Bu, yalnızlık duygusunun geçmesine ve başkalarının depresyonla nasıl başa çıktığı konusunda fikir vererek, yardımcı olabilir. başkalarına destek olduğunuzu görmek size yardımcı olabilir. Bu gurupları genelde depresyonu yenmiş kişiler yönetirler.

İlaç

Depresyonun en yaygın tedavisi sakinleştirici ilaçlardır. Bunlar beynimizde mutlu olmamızı sağlayan kimyasallara etki ederler. Depresyonu tedavi etmezler, ancak belirtileri azaltıp sizin depresyonla başa çıkmanızı sağlayacak gücü bulmanıza yardımcı olabilirler. Sakinleştiriciler herkes üstünde aynı etkiyi göstermezler ve sıkçada istenmeyen yan etkileri vardır. Genelde ilaçların etkilerini göstermeleri iki ile dört hafta arasındadır. Bazı sakinleştiriciler başka ilaçlarla kullanıldıklarında tehlikeli olabilirler, ve ilaçları almayı bıraktığınızda geriye yönelik belirtiler gösterebilirsiniz.

Hastaneye kabul edilme

Eğer ciddi safhada depresyondaysanız, ihtiyacınız olan, sığınma ve bakımı hastanelerin psikiatri bölümlerinde bulabilirsiniz. Bu aynı zamanda psikiatristinize, farklı tedavilerin etkilerini gözleme fırsatını verir. Hastaneler, bu stressli zamanınızda size destek olacak güvenli bir ortam sunabilir, aynı zamanda çevrenizde insanların olduğunu bilmek ve birinin sizinle ilgilenip size baktığını bilmek de rahatlatıcı olabilir. Ancak, size uymayan rutinlere uymak zorunda kalmak ve başka hastaların davranışlarının sizi rahatsız ettiği, bir koğuşta olup istediğinizde yalnız kalamamak sizi huzursuz edebilir. Genelde doktorlar hastaları hastaneye yatırmak istemezler, ancak bazı hastalar, kendi ve başkalarının güvenliğini ve sağlığını tehlikeye attığı düşünülürse hastanede alıkonabilir.

Toplum Sağlığı

Eğer uzun süreli, şiddetli depresyon altındaysanız ve toplumda bağımsız olarak yaşamak için desteğe ihtiyacınız varsa, size uygun bir dizi servis mevcuttur. Bakım Programı Yaklaşımının (The Care Programme Approach) amacı sizin değerlendirilmenizden, sağlık yetkililerinin ve sosyal servisin siz gerekli hizmetleri sağlamasından emin olmaktır. Sizi desteklemek üzere gerekli servisleri ayarlaması için bir bakım koordinatörü tesbit edilebilir. Toplum akıl sağlığı ekibi (CMHTs) ve toplum psikiatri hemşiresi (CPNs) kendi evlerinde yaşayan kişilere destek sağlayabilirler.

Elektro şok tedavisi (Electro-convulsive therapy) (ECT)

Bu tedavi şekli genelde, sadece ilaç tedavisine cevap vermemiş olup, çok şiddetli depresyonda olan kişilere uygulanır. Hastaya önce genel anestezi verilir, sonra da beyine, sara krizine benzer, şok etkisi olan, bir elektirik akımı verilir. Hafıza kaybı gibi ciddi yan etkileri olan tartışmalı bir tedavi şeklidir.

Kendi kendime yardım etmek için ne yapabilirim

Depresyonla savaşırken dikkat etmeniz gereken çok önemli bir nokta vardır, depresyon kendi kendini besler. Başka bir deyişle, depresyona girdiğinizde, depresyona girdiğiniz için daha fazla depresyona girersiniz. Olumsuz düşünceler bir alışkanlık halini alır ve sizin için başa çıkılması daha da zor olur. O zaman da depresyonda olmak, ilk başta depresyona sebep olan olaylardan daha büyük bir sorun olur. Hatırlanması gereken önemli bir nokta, hayattaki sorunların anlık çözümleri olmadığıdır. Sorunları çözmek, zaman, enerji ve çaba gerektirir. Depresyonda olduğunuz zaman, enerji dolu ve çalışmak için hazır olmayabilirsiniz. Ancak, tedavilerinizde, örneğin, konuşma tedavilerine katılmak gibi, aktif bir rol alabiliyorsanız, bu durumunuza yardımcı olur.

Çabalamak ve depresyonun sizin üstünüzdeki etkisini kırmaya çalışmak gereklidir. Depresyondan kurtulmaya çalışırken bunları hatırlayın ve hayatınızı daha yapıcı bir aktivitelerle doldurmaya çalışın. Sizi meşgul edecek şeyler bulmaya çalışın. Canınız istemese de fiziksel aktivitelerde bulunmak çok tedavi edicidir. Spor yapmak, koşmak, bisiklete binmek, hatta hızlı yürümek bile, beyindeki endorfin adı verilen kimyasalları harekete geçirip, kendinizi daha iyi hissetmenize sebep olabilir.

Kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayacak şeyler yapmalısınız. Kendinize iyi davranmaya çalışmalı ve davranmalısınız. Fiziksel olarak kendinize iyi bakmalı ve vücudunuzu, sigara, alkol ve uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıklardan korumalısınız. Dış görünüşünüze önem vermeli ve kendinizi ödüllendirmelisiniz.

Alternativ ve tamamlayıcı tedaviler

Depresyon tedavilerinde faydalı olabilecek bir dizi alternativ veya tamamlayıcı tedavi şekilleri mevcuttur. Hirerikum (St John’s Wort) gibi bu aralar çok popüler olan, bitkisel sakinleştiriciler, moralinizi düzeltebilirler. Ancak, hatırlamanız gereken bir şey başka ilaçlar alırken St John’s Wort almanın tehlikeli olabileceğidir. Aynı zamanda akupunktur ve homoterapi gibi tedaviler de depresyonda olan kişileri tedavi etmekte kullanılmaktadırlar. Birçok alternativ tedaviler vücut ve bedeni farklı olarak görmezler. Sizi bir bütün olarak görür ve belirtileri tek tek tedavi etmezler.

Arkadaş ve aileler yardım etmek için ne yapabilirler?

Depresyonda olan kişiler yardım ve destek aramak yerine arkadaş ve ailelerinden uzaklaşırlar. Ancak, bu destek ve yardıma en çok ihtiyacınız olduğu zamandır. Depresyonda olan kişilerin aile ve arkadaşlarının yapabilecekleri en büyük yardım, depresyondaki kişiyi tedavi olması konusunda cesaretlendirmektir. Depresyonun ana belirtileri olan, çaresizlik, umutsuzlık ve kendini değersiz hissetme, depresyondaki kişiyi yardım aramaktan alıkoyabilir.

Depresyonda olan bir aile bireyini veya arkadaşı desteklemek, daha yakın ve samimi bir arkadaşlık kurmanıza yardımcı olabilir. Ancak, aynı zamanda çok da zordur. Bazı zamanlarda çok hayal kırıklığına uğrayabilir hatta, kendinize dikkat etmezseniz siz de depresyona girebilirsiniz. Depresyonda olan kişilerin en çok ihtiyacı olan şey onlara bakacak birisinin olmasıdır. Bunu da onları dikkatle dinleyerek, onlara ilgi göstererek, veya sadece onlarla vakit geçirerek yapabilirsiniz. Onları nasıl hissettikleri hakkında konuşmaya cesaretlendirebilir, neler yapabilecekleri konusunda yol gösterebilirsiniz veya depresyonlarıyla başa çıkarken neleri değiştirmeleri gerektiğini anlamalarına yardımcı olabilirsiniz.

Eğer desteklediğiniz kişi çok ciddi depresyondaysa, onların adına ne yapılabileceği konusunda karar verirken, çok zor kararlarla karşı karşıya kalabilirsiniz. Örneğin, bazı işlerini yapamıyorlarsa, eğer yapabiliyorsanız, onların adına alış-verişlerini ve temizliklerini yapabilir veya yemeklerini pişirebilirsiniz. Veya bunları yapmaları için onları mı cesaretlendirmelisiniz? Bu soruların cevapları kolay değildir. Bu sorunları ve farklı konuları tartışabileceğiniz birilerini bulmak faydalı olabilir.

Bir aile bireyine veya arkadaşa yardımcı olurken, depresyonda oldukları için onları suçlamamaya ve ’artık toparlanmaları gerektiğini’ söylememeye çok dikkat etmelisiniz. Belki de onlar, zaten olanlar için kendilerini suçluyorlardır ve eleştiriler kendilerini daha da kötü hissetmelerine neden olabilecektir. Onlara durumlarını iyileştirmek için yapabilecekleri şeyler olduğunu hatırlatabilirsiniz, ancak bunun faydalı olabilmesi için çok anlayışlı ve dikkatli bir şekilde yapılması gereklidir.

Kendi ihtiyaçlarınızı unutmamanız önemlidir. Eğer imkanınız varsa desteklediğiniz arkadaş veya aile bireyinizin sorumluluğunu mümkün olduğunca fazla insanla paylaşmaya çalışın. Kendi hayal kırıklığınızı tartışabileceğiniz kişiler bulmaya çalışın. Sizin durumunuzdakiler için bölgenizde destek gurupları olabilir.

Çocuklar, gençler ve yetişkinler için her konuda konuşma servisleri . Yetişkinler için yüz yüze pisikolojik danışmanlık servisi. Başka destek guruplarına ve organizasyonlarına sevk.

Yakınınızdaki Akıl Sağlığı (MİND) birliklerinin detaylarını almak için, Mınd’ın yardım hattını arayın, Mindinfoline: 0845 76600163 Pazartesinden Cumaya 9:15-17:15 arası. Çeviri için Mindinfoline’nın telefon çevirisi yoluyla 100 kadar farklı dile ulaşma imkanınız vardır. Konuşma ve duyma özürü olup minicom olanlar için typetalklar mevcuttur. Böyle bir konuşma yapmak için, 0800 95998, faks göndermek için 0151 709 8119 numaralarını çevirin.

Akıl sağlığı İskoçya için 0141 568 7000

Akıl sağlığı Kuzey İrlanda için 02890 328474

Akıl sağlığı, akıl sağlığı konusunda deneyimleriyle herkes için daha iyi bir yaşama doğru elele çalışır

Kaynak: http://hayatinizayenibirsayfaacin.tr.gg/Depresyonu-Anlamak.htm